Mijn zoon ploetert zich deze weken door zijn Centraal Schriftelijk Eindexamen. Gedurende die examens moet hij voor het vak Nederlands een samenvatting / tekstverklaring schrijven. De titel is het ultieme begin van een samenvatting, het zegt wat de essentie van een stuk tekst is.
Deze week lezen we Parashat Bemidbar, de eerste Parashat van het gelijknamige vierde boek van de Tenach.
Bemidbar betekent ‘in de woestijn/wildernis’ en beschrijft de periode tussen de uittocht van Egypte en de intocht in het heilige land Kanaän. De Griekse en Latijnse benaming voor Bemidbar is echter ‘Numeri’. Ook de Engelse benaming voor Bemidbar is ‘Numbers’. Uiteraard vertalen beide benamingen naar het woord ‘Getallen’.
Verkeerde nadruk op essentie
Hoe komen de Grieken en Romeinen van ‘in de Wildernis / Woestijn’ naar het woord getallen? De kern zit hem in de verkeerde vertaling, of in ieder geval de verkeerde nadruk van de essentie van Bemidbar. Het klopt dat in het boek Bemidbar niet een, maar zelfs twee volkstellingen gedaan worden. Eén aan het begin van Bemidbar, en een aan het einde van het boek. Je zou daarmee kunnen beargumenteren dat die tellingen de essentie zijn van wat er in Bemidbar wordt besproken. In de Parashat van deze week wordt dan ook de eerste keer de opdracht gegeven voor de volkstelling.
Alle mannen (behalve van de stam van Levi) van tussen de twintig en zestig worden geteld door hun stamhoofden en die geven de aantallen aan Moshe door. Dat betekent niet dat de vrouwen, ouderen en jongeren minder belangrijk zijn. Alleen geeft een telling van volwassen mannen een indicatie van de fysieke kracht van het volk aan. Deze mannen kunnen immers ingezet worden als vechters in een leger. De stam Levi was vrijgesteld en werden separaat geteld, aangezien zij verantwoordelijk waren gemaakt voor het onderhoud en de verzorging van de Mishkan. Zij waren de enige stam, die niet het gouden kalf aanbeden hadden, waardoor zij waardig werden geacht om deze taak op zich te nemen.
Instructie
Is deze Parashat dan alleen een saaie telling van statistische gegevens? Zeker niet! Het volk kreeg de instructie hoe zij het kamp moesten opzetten in de woestijn. Hoe elke stam zichzelf zou opstellen ten opzichte van de Mishkan, die in het midden stond van het kamp. Ook kregen de afstammelingen van Levi te horen wat hun verantwoordelijkheden waren in de Mishkan, waaronder ook de uitleg en instructie hoe de Mishan af te breken, te vervoeren om later weer opgebouwd diende te worden bij de volgende stopplek in de woestijn. De eerste stappen dus hoe wij als volk moeten gaan leven om uiteindelijk waardig te zijn het beloofde land binnen te mogen gaan.
De essentie van Bemidbar is dus niet de volkstelling, maar een vertelling over de transitie die wij doormaakten als het volk van slaven uit Egypte, naar het Joodse volk wat uiteindelijk na veertig jaar in de woestijn, binnenkwam in Kanaän. De woestijn is voor ons niet een begin, noch een eindpunt, maar een periode tussen de oude situatie van slaven zijn en de nieuwe situatie van het vormen van het joodse volk.
Dynamisch boek
De essentie van Bemidbar is dus niet een statisch boek van saaie en nietszeggende getallen (Numeri), maar een dynamisch boek over Hashem die het volk Israël omvormt van slaaf van Farao naar het volk Israël.
Nog even terugkomend op de eindexamens. De Romeinen en Grieken zouden met mij als leerkracht een onvoldoende krijgen voor hun tekstverklaring en samenvatting. Simpel omdat de essentie van de tekst totaal niet is begrepen.
Geef als eerste een reactie