Is een federatief verband de uitweg uit de mist die over Israël hangt? 

Salomon Bouman, illustratie Françoise Nick

De crisissfeer rond de voorgestelde juridische hervorming door de Netanyahu’s regering snijdt veel dieper dan op het eerste gezicht lijkt.

Ik kan niet beoordelen of een grote militaire overval op Gaza – tegen de Islamitische Jihad – de verbrokkelde eenheid kan herstellen. Het tegendeel kan zelfs het geval zijn als er aan zowel de Israëlische als de Palestijnse kant veel doden en gewonden vallen.

De realiteit is dat de demonstraties en tegen-demonstraties rond de juridische hervormingen het topje van de ijsberg zijn van een verscheurd land. Die ijsberg is eigenlijk een vulkaan die de diepgaande verschillen in de samenleving uitspuwt. 

Spanningen generen wantrouwen

Het is niet alleen rechts tegen links, rijk tegen arm, Sefardim tegen Asjkenazim, orthodoxie tegen seculier, wel of niet in het leger dienen en nog meer. Die spanningen generen wantrouwen en haat.

Zou het zo zijn dat het zionisme heeft gefaald de Joden in hun eigen land vreedzaam en in harmonie te laten cohabiteren? Is dat voor de overlevenden van de Holocaust, hier in Nederland en daar in Israël, geen pijnlijke constatering? Vervliegt de hoop? En is er een remedie, een politieke dokter die een medicijn heeft om te redden wat er nog te redden valt?

Niet wanhopen lezers. Misschien is er wel een uitweg uit de mist die over Israël hangt. 

Kantons naar Zwitsers model

Wat dan? Al jaren wordt in intellectuele kringen van links en rechts de vraag gesteld hoe de spanningen te kanaliseren in een nieuwe Israëlische orde. Het antwoord is simpel op papier, maar moeilijk te implementeren. Het antwoord is: Israël verknippen in kantons naar Zwitsers model of op een andere staatkundige wijze gerangschikt.

De seculiere stad Tel Aviv zou de status van een autonomie krijgen verlost van ultra-orthodoxe inmenging, orthodoxe leefgebieden zoals Bnei Barak kunnen dan een eigen status krijgen, de kolonisten in Judea en Samaria kunnen zich ook verheugen in autonomie en de Palestijnen daar eveneens.

Al die brokstukken zouden in een federaal verbond verenigd kunnen worden. Een Israëlische federatie dus of een andere vorm van samenwerking. Want hoe je ook keert of wendt, er moet geld op tafel komen om de federatie te laten draaien. Hoe? Via een belastingstelsel waarin de bewoners van de kantons naar evenredigheid belasting betalen waarbij het speciale karakter van het kanton gewicht in de schaal ligt. Dus seculieren in kanton Tel Aviv zullen minder bijdragen dan thans het geval is in het in stand houden van de parasiterende ultra-orthodoxe levenswijze: studeren, niet werken, de staat betaalt.

Ik denk dat de algemene dienstplicht blijft gelden in de zin dat de ultra-orthodoxie niet kan ontsnappen aan de dienstplicht zoals nu het geval is.

Samenleven waarborgen

Deze gedachten zijn losse flodders. Maar ik weet dat wordt gezocht naar een modus vivendi, letterlijk: manier van leven, om het voortbestaan van Israël te waarborgen.


cover illustratie Françoise Nick

Over Salomon Bouman 164 Artikelen
Salomon Bouman studeerde internationale betrekkingen aan Science Po in Parijs en aan de Johns Hopkins University in Baltimore, VS. Hij heeft lang in Israël gewoond en werkte daar 37 jaar als correspondent, onder andere voor NRC-Handelsblad. Zijn zoon en dochter en zijn kleinkinderen wonen nog steeds in Israël. Tegenwoordig schrijft hij columns en boeken. Van zijn hand verschenen Israël tussen hoop en vrees (Amsterdam University Press) en Ontmoeting en misverstand (Amphora Books).

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*