Spreek: Voor wie ik liefheb wil ik heten

EMOR

beeldmerk Parasja

Shakespeare’s Taming of the Shrew (De getemde Feeks) gaat over de relatie tussen Petruchio en de eigenzinnige en koppige Katherina. Aanvankelijk is Katherina een onwillige deelnemer aan de relatie.

Petruchio ’temt’ haar echter met verschillende psychologische en fysieke kwellingen, zoals haar ervan weerhouden te eten en drinken, totdat ze een begeerlijke, volgzame en gehoorzame bruid wordt.

Eén van de belangrijkste scenes beschrijft hoe Petruchio Katherina in zijn macht probeert te krijgen door zich een versie van haar naam toe te eigenen.

Het exclusieve gebruik van een naam veronderstelt een zekere toe-eigening. Voor de meeste mensen is de eigennaam van een persoon voldoende omschrijving. Ik heet toevallig Robbert Baruch, en voor de meeste mensen is dat een prima en afdoende manier om met of over mij te praten. In specifieke relaties is een functionele beschrijving gepast “Pap, oom Robbert, neef”, en mijn echtgenote en ik hebben namen voor elkaar die tot het exclusieve domein van onze relatie behoren, als een willekeurig persoon me daarmee op straat zou aanspreken zou dat problemen opleveren.

PETRUCHIO

But here she comes—and now, Petruchio, speak.

(Enter Katherine).

Good morrow, Kate, for that’s your name, I hear.

KATHERINE

Well have you heard, but something hard of hearing.

They call me Katherine that do talk of me.

PETRUCHIO

You lie, in faith, for you are called plain Kate,

And bonny Kate, and sometimes Kate the curst.

But Kate, the prettiest Kate in Christendom,

Kate of Kate Hall, my super-dainty Kate

(For dainties are all Kates)—and therefore, Kate,

Take this of me, Kate of my consolation:

Hearing thy mildness praised in every town,

Thy virtues spoke of, and thy beauty sounded

(Yet not so deeply as to thee belongs),

Myself am moved to woo thee for my wife.

Etc.

Naamgeving is macht

Het geven van een naam, zeker als je zelf bepaalt welke naam het is, is een uiting van macht. De Duitse machthebbers haddem dat heel goed door toen ze vanaf 17 augusts 1938 alle mannelijke Joden de naam “Israel” verplicht lieten toevoegen, en bij vrouwen “Sara”, tenzij ze al namen hadden die volgens artikel 1 van die wet toegestaan waren.

Haar relatie tot ons

In Haar oneindigheid heeft De Eeuwige geen naam. Immers: Zij is oneindig en per definitie niet te definiëren. Dat wordt anders als Zij de aarde schept. Op dat moment raakt Zij betrokken bij een fysieke wereld, waar Zij in afdaalt. En in Haar relatie tot ons, eindige en fysieke schepselen van die wereld, neemt Zij nu beschrijvingen aan waarmee wij Haar functioneel kunnen omschrijven: Schepper, Rechter, de Barmhartige, Meester, Eeuwige etc. Wetende dat het allemaal beperkte en éénzijdige beschrijvingen zijn. Het is dan ook niet vreemd dat in deze parasja de mensheid gemaand wordt Haar naam zorgvuldig te gebruiken.

Jazzy

So far so good zou je zeggen, en niet vreemd in de context van teksten over wat wel en niet mag in termen van Heiligheid, maar aan het eind van de Parasja komt opeens een jazzy stukje: een tijdje nadat is uitgelegd dat we Haar naam niet mogen misbruiken komt er opeens een verhaal uit de lucht vallen over een ruzie tussen Israëliet en iemand die afkomstig is uit een Israëlitische relatie (een subtiel verschil: de tweede is het resultaat van een liaison tussen een Egyptenaar en een Joodse vrouw). Daarbij misbruikt de laatste Haar naam, een aantal wetten over rechtvaardigheid (het beroemde oog om oog, tand om tand) en vervolgens het slotakkoord van het incident waarbij de half-Egyptenaar gestenigd wordt door het toenmalige bestuur van de Joodse Gemeente. De wetten gelden, zo zegt de Torah, voor iedereen.

Wederkerigheid en gepastheid

De mensheid staat niet op gelijke voet met de schepping. We wonen erin, we zijn er onderdeel van, maar hoe groot onze wens ook is om de schepping te beteugelen: dat gaat ons niet lukken. Laat staan De Schepper. Het is een kwestie van wederkerigheid en gepastheid: alleen binnen de relatie die we met Haar hebben, kunnen we Haar, in alle beperktheid en met alle respect, benoemen.


Over Robbert Baruch 27 Artikelen
Robbert Baruch (1967) studeerde Politieke Filosofie, Bestuurskunde en aan een yeshiva, maar maakte alleen de eerste studie af. Hij woont in Den Haag en werkt als lobbyist in de muzieksector.

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*