Mozes had het allemaal meegemaakt. Zijn confrontaties met Farao in Egypte die halsstarrig had geweigerd het Joodse Volk te laten vertrekken. De tien plagen die daarop volgden om de Egyptische vorst te dwingen naar de opdracht van de Eeuwige te luisteren: “Stuur Mijn volk weg, opdat ze Mij zullen dienen!”
Uiteindelijk, na het ergste dat als plaag op hen was afgekomen: de dood van alle eerstgeborenen, vertrokken Mozes, zijn broer Aaron, zuster Miriam en het hele volk. Het einde van vierhonderd jaar onderdrukking en slavernij was gekomen.
Daarop volgde nog de wonderbaarlijk tocht door een gespleten Schelfzee en de redding was een feit.
Schoonvader Jitro
In het Parsja-verhaal van deze week is voor Mozes de tijd gekomen voor een persoonlijke familiehereniging. De vrouw van Mozes en zijn twee zonen hebben die hele turbulente tijd ter voorbereiding van de uittocht niet samen met Mozes in Egypte doorgebracht. Zijn waren bij schoonvader Jitro in het land Midjan achtergebleven. Maar nu wordt het gezin herenigd.
Mozes vertelt aan Jitro over al die wonderen waarmee de Eeuwige Zijn kracht heeft gemanifesteerd om de uittocht te verwezenlijken. De Tora vertelt ons daarop hoe Jitro hierop reageerde: “Jitro toonde zich blij over al het goede dat de Eeuwige had gedaan tegenover de Kinderen Israëls”.
Tenminste zo wordt het woord “Vajichad” over het algemeen vertaald. “Hij was blij”. De Midrasj geeft echter een negatieve vertaling weer. Jitro was niet blij. Nee, hij kreeg als het ware “kippenvel” door al het goede dat de Eeuwige had gedaan met het Joodse Volk. Het “irriteerde” hem.
Onze Schriftgeleerden doen hun uiterste best om deze irritatie uit te leggen. Jitro, de priester van Midjan was weliswaar de schoonvader van Mozes en de grootvader van zijn kinderen, maar toch een verre buitenstaander. Hij had slechts een beperkte emotionele band met deze Jood die ooit Egypte was ontvlucht. Te horen hoe de Eeuwige nu zo op de hand van de Bnee Jisraeel was dat irriteerde hem toch wat. Ondanks dat zijn eigen schoonzoon dit allemaal tot stand had gebracht.
Symbool voor alle irritaties
Deze ergernis van Jitro staat symbool voor alle irritaties die de Joodse gemeenschappen op al die eeuwen die nog zouden volgen ten deel zouden vallen. Ook toen al was er geen ‘nieuws onder de zon’.
De Eeuwige reageert ook op deze houding. Het is Zijn wens dat die geestelijke afstand die zichtbaar wordt bij deze hereniging tussen opa Jitro en de rest van de familie tot op zekere hoogte ook instant blijft. Een afstand die te maken heeft met de bijzondere verantwoordelijkheden die de Eeuwige nu eenmaal op de schouders van de nakomelingen van de Aartsvaders Abraham, Izaäk en Jacob heeft gelegd.
Op welke manier reageert de Eeuwige daar dan op? Onmiddellijk na deze ontmoeting openbaart Hij zich tegenover Zijn volk met een eigen specifieke wetgeving die alleen het Joodse Volk gaat treffen.
Hij reikt hen de Tien Geboden aan :
- Ik ben de Eeuwige die jullie uit Egypte heeft verlost
- Er mogen geen afgoden worden gediend
- Zijn naam mag niet ijdel worden uitgesproken
- Gedenk en houdt de Sjabbat in stand
- Het eren van vader en moeder
- Het verbod om te moorden
- Geen ontucht plegen
- Het verbond om te stelen
- Geen onware getuigenis afleggen
- Niet begeren
Gepaste distantie
Dit is een stelsel van wetten als basis voor een veel bredere wetgeving van 613 ge- en verboden die expliciet en uitsluitend aan het Joodse Volk werd opgedragen. De bijna natuurlijke geestelijke afstand die Jitro toonde wordt door de Eeuwige bevestigd met deze specifieke wetgeving.
Dit alles niet om het Joodse Volk ‘beter’ te laten zijn. Maar wel vanwege hun specifieke taak om hen in een andere verhouding tot de wereld te laten staan. Een gepaste distantie.
Ziehier in een notendop het verhaal van de parsje van deze week.
Geef als eerste een reactie