Je zou denken dat het dagboek van de Amsterdamse Anne Frank onder Nederlanders onder de veertig jaar tot brede kennis van de Holocaust zou leiden.
Een opinieonderzoek onder tweeduizend Nederlanders tussen de achttien en veertig jaar wees uit dat 23 procent van de ondervraagden twijfelen aan de nazi-massamoord op zes miljoen Joden, onder wie 140.000 Nederlandse Joden. Twaalf procent verklaarde dat de Holocaust een mythe is of sterk overdreven wordt voorgesteld. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de Claims Conference*.
Vergeleken met Engeland, Oostenrijk, Canada en de Verenigde Staten is volgens dit onderzoek twijfel en ontkenning van de Holocaust in Nederland aanzienlijk groter. De onderzoekers van het gerenommeerde Amerikaanse bureau Schoen Cooperman dat het onderzoek uitvoerde, geven geen uitleg van dit verschijnsel. Ze wijzen er wel op dat het verrassend is dat juist in Nederland, waar procentsgewijs het aantal vermoorde Joden het hoogst is, de twijfel en ontkenning van de Holocaust groter is dan in de andere landen waar het onderzoek plaatsvond.
Onthutsende uitkomst
Nederlandse media besteden ruime aandacht aan deze onthutsende en verontrustende uitkomst van dit onderzoek naar de kennis van de Holocaust. Terwijl ik dit tik opende het NOS-journaal met de uitkomst van deze enquête, Trouw plaatste het bericht woensdag op de voorpagina.
Het ontkennen of twijfelen aan de Holocaust staat los van kritiek op Israel’s anti-Palestijnse politiek. Bijna driekwart eeuw na het einde van de Tweede Wereldoorlog gaat langzaam maar zeker het doek van de vergetelheid er overheen. Naarmate de klok blijft tikken zal het moeilijker worden de herinnering aan de holocaust levend te houden, ondanks alle inspanningen herdenkingen en andere manifestaties.
Faalde het onderwijs in het land van Anne Frank? Of wordt de herinnering aan de Holocaust onderuit gehaald door complot-theorieën? Nederlanders boven de achttien jaar zijn opgegroeid in een wereld van geweld, van oorlogen en massamoorden. Plotseling lijkt het slavernijverleden de Holocaust in de schaduw te stellen.
Er zou een vergelijkend onderzoek moeten plaatsvinden om die holocaust in een bredere context te onderzoeken om antwoord te kunnen geven op die vragen.
Wat betekent dit voor Israel nu en in de toekomst?
Wie er ook regeert in Jeruzalem het zal steeds moeilijker worden om de Holocaust als een historisch gegeven in de strijd te werpen tegen kritiek op Israel. Premier Benjamin Netanyahu heeft er een handje van met het Holocaustargument kritici de mond te snoeren.
Na 1945 kregen Holocaustoverlevenden in Israel geen gehoor. Er werd aan de toekomst gebouwd en gevochten voor de overleving van de in 1948 gestichte Joodse staat.
Pas toen op last van David Ben Goerion de nazi-oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann in 1962 naar Israel werd ontvoerd, werden door het proces tegen Eichmann voor veel Israeli’s de ogen geopend voor de Holocaust en kregen de overlevenden gehoor en respect.
De Holocaust heeft in Israel de betekenis gekregen van ‘nooit meer.’ De Holocaust, of Shoah, wordt op scholen onderwezen en duizenden scholieren ‘ondergaan’ deze moord tijdens bezoeken aan Auschwitz en andere concentratiekampen. Officieren krijgen tijdens hun opleiding uitgebreide voorlichting over de Holocaust.
Verdwijnen van het Nederlandse geweten
De Holocaust mag dan langzaam aan de horizon van het Nederlandse geweten verdwijnen, in Israel is de herinnering eraan een krachtige inspiratie te zullen en moeten overleven.
*de resultaten van het onderzoek van de Claims Conference
cover: Anne’s Ogen, foto Bloom (weerspiegeling graffiti Straat Museum NDSM-plein)
‘Het doek van vergetelheid. Het verdwijnen aan de horizon van het Nederlandse geweten’.
De heer Bouman heeft m.i. een waardige bijdrage geschreven, gesierd door een heel mooie cover met een herkenbare Anne Frank.
Het is goed dat tevens herinnerd wordt aan het feit dat van alle landen, Nederland het hoogste percentage vermoorde Joodse burgers heeft gekend.
Daarom mag men juist van Nederland een sterk pro-Israël beleid in bijv. de V.N. verwachten en dient ook een actief overheidsoptreden tegen alle vormen van antisemitisme het hedendaags gevolg te zijn.
N.m.m. mag Netanyahu tot in lengte van jaren de wereldgemeenschap inpeperen dat de holocaust de grootste misdaad der mensheid is en Israël meer dan respect verdient. Israël is de vervulling van de droom van Theodor Herzl: het is “an independent state”.