Sjemot

De titel van de parsja deze week is Sjemot, wat betekent “namen”. De parsja begint al snel met het noemen van de zonen van Jaakov en hun namen. De meerderheid van de parsja gaat vervolgens over hun nakomelingen, met name Mosjee, voortvloeiend uit de bij aanvang genoemde namen.

Binnen mijn werk als psychotherapeute werkend met ouders en hun jonge kinderen, vragen wij vaak bij het kennismaken over de voornamen van hun kinderen en de betekenis hiervan. Het is mijn ervaring dat er geregeld een wens of geschiedenis schuilt achter de voornaam, of voornamen. De gegeven voornaam vertelt vaak iets over de context van het kind, het verwijst naar het verleden en de wensen voor de toekomst. Zo verwijst soms een naam naar een voorouder, waardoor de ouder een verbondenheid wenst tussen de voorgaande en de nieuwe generatie, of een voorouder wil eren. Soms verwijst de voornaam naar een eigenschap, kracht of vrijheid of andere prettige associaties van die de ouder betekenisvol acht. Andere keren verwijst het naar de geschiedenis van deze ouder en dit kind. Vorige week nog vertelde een moeder in de behandelkamer dat de betekenis van haar (niet Nederlandstalig) kindje geschenk betekende in haar eigen taal, en hierna volgde een voelbaar en ontroerend verhaal over de lange aanloop naar zijn zwangerschap en haar intens grote kinderwens.

Hierna wordt het onstaans geschiedenis van Mosje (psychologen zouden dit de ontwikkelingsanamnese noemen) beschreven in de parsja Sjemot. Er wordt beschreven hoe zijn naam door zijn (pleeg)moeder, de moeder van de Farao, hem gekozen heeft. Ik denk als zij bij een kennismaking met een psychologe gevraagd zou worden voor de achtergrond van zijn naam zij zou aangeven dat het een (zover ik heb begrepen) een Egyptische naam is, dit geeft de omgeving en context aan waarin hij geboren is. Dit omdat zij hem in de Nijl vond en (zo vertelt de parsja) toen dacht dit moet een Hebreeuws kind zijn, en dat zij hem deze naam gaf omdat zij hem uit het water gehaald heeft. Ik las dat Mosje ook “zoon” of “geboren” betekent, ik vermoed omdat zijn naamgever ook wilde verwijzen naar het volk waar hij uit voort stamde, niet wetend dat hij in zijn toekomst dit volk zou leiden uit Egypte. De verbinding met zijn volk, zijn context, zat verscholen in de betekenis van zijn naam.

Wanner ik dit typ denk ik onder andere aan mijn dochter, wiens voornamen uiterst bewuste vernoemingen zijn naar twee van haar grootmoeders (Eva Rivka) maar ook aan mijn wens haar op te laten groeien als sterke vrouw in onder andere een bewust joodse context, waarin tradities en gebruiken voorop staan. Een weergave van haar betekenis voor ons, en een verbinding tussen haar voorouders in het verleden en de toekomst die wij haar wensen

Regelmatig bespreek ik met de gezinnen waar ik mee werk dat onze context, de relaties met onze dierbaren, vormend zijn in alle aspecten van onze identiteit en ontwikkeling. Ik hoop dat ik via deze weg met onze parsja als vertrekpunt jullie deze week hierover heb laten nadenken. Een naam is niet zomaar een naam. Wellicht een mooi moment voor u als lezer om te reflecteren op de betekenis en verbinding die verwezen zit in uw eigen voornaam, of die van uw dierbaren. Sjabat sjalom.