Deze week openen we met een kritische blik op het vernieuwde Verzetsmuseum. Ralph Levie las de vele verhalen, bekeek de beelden en niets raakte hem echt. Overal werd gezocht naar nuances, naar de grijstinten. Niemand was meer een verzetsheld noch waren er oorlogsslachtoffers zonder een komma waarna een vlekje volgt. Levie werd daar niet vrolijk van, to say it mildly.
Het tweede stuk is helemaal in het Engels geschreven. In de titel zit het verhaal: Wherever you go, there you are! An American Jew reports on India. Mis dit reisverslag niet, er zitten veel diepere gedachten in zoals we zijn gewend van Jonathan Gill.
Salomon Bouman ziet in Israël dat velen zo bezorgd zijn over de verrechtsing dat ze geen radio en TV meer aanzetten. Boumans conclusie is paradoxaal genoeg zakelijk positief, want: “Israël wordt driekwart eeuw na de stichting van de staat joodser en zelfbewuster.”
Kan joods en zelfbewust ook in de diaspora? Onze Chanoeka verhalen geven hier een volmondig positief antwoord op.
Een paar jaar geleden verhuisde Danny Wrona naar Griekenland. Hij vraagt zich af: hoe leg ik mijn Griekse collega’s uit wat Chanoeka is? Ik kan toch niet vertellen: “Wij hebben tegen jullie gevochten, jullie overwonnen en daarom vieren we feest”?
Welkom Danny als auteur van De Vrijdagavond. Velen zullen je kennen als chazzan in menig NIK-sjoel, nu zien we uit naar je Griekse avonturen – en wellicht een beetje chazzanoet?
De tweede nieuwe auteur deze week is een geleerde dame. Die hebben we meer in ons auteursbestand, en er komen er nog veel meer aan, zo vermoed ik. Bij de orthodoxe vrouwendienst van Alats Libie waar Lindsey Taylor-Guthartz sprak, zag ik vrouwen layennen dat het een lust is, de haftara daar daaien ze hun vinger niet voor om. Ik keek ontroerd naar een achttienjarige met de Torahrol op haar schoot en we kregen allemaal tranen in de ogen van de twaalfjarige die in vloeiend Hebreeuws het slotgebed reciteerde.
De dame die over de parasja van de week schrijft, wil nog even anoniem blijven. Dat doen we liever niet. Bij deze keer een uitzondering omdat niet iedereen ‘uit de kast’ wil komen als auteur van De Vrijdagavond. Komt wel, als we algemeen erkend zijn als de kwaliteitskrant joods-culturele zaken.
Weet u wat lotjes zijn? Nee, niet lootjes, lotjes, echte lotjes. Vol met blingbling… Ephraïm Goldstoff vertelt deze week een waar gebeurd verhaal in Chanoeka wonder in LA.
Nog een Chanoeka wonder deze week. Ik woonde het zelf bij, het was op mijn voormalige universiteit, de rabiaat seculiere Universiteit van Amsterdam.
Daar stak Yanki Jacobs het vierde kaarsje aan voor een volle zaal in het PC Hoofthuis. De eerste Chanoekaviering ooit was een feit op dit atheïstische bolwerk. Na afloop vertelde Yanki me trots dat zijn oudoudtante Aletta Jacobs de eerste vrouw was die studeerde aan deze universiteit en Aletta’s broer Eduard was de eerste joodse burgemeester (van Almelo) in Nederland. En nu is Chabadrabbijn Yanki de eerste die officieel een joods ritueel uitvoert op de Amsterdamse universiteit. Wat kan de geschiedenis soms toch rare sprongen maken.
Machiel Keestra, filosoof en diversiteitsmedewerker van de UvA, sprak mooie woorden uit waaronder: “De nagestreefde neutraliteit wordt stilzwijgend ingevuld met wel degelijk een bepaalde identiteit.” Hij doelde daarmee op de onuitgesproken vanzelfsprekendheid dat de ‘neutraliteit’ is ingebed in een (post) christelijke cultuur. Dat zien de ‘afschaffers van de religie’ vaak zelf niet. Zij zien niet de metershoge kerstboom in datzelfde PC Hoofthuis, zij denken niet na bij al die kerktorens in de stad, bij de vanzelfsprekendheid van ‘kerstdagen vrij.’ Echte diversiteit betekent dat andere feestdagen ook aandacht krijgen, zo laat Keestra zien. Zijn historische Chanoekatoespraak van jongstleden woensdag staat nu al, wonder boven wonder, in deze krant.
Aviva Pels tot slot dook in geschiedenissen van de heldinnen uit de tijd van de Makkabeeërs. In Channa en Judith laat zij, verweven met eigen ervaringen, de soms gruwelijke, soms heldhaftige geschiedenissen zien van de dagen die we nu vieren.
chag sameach chanoeka
Geef als eerste een reactie