Er bestaat een psychologische neiging om aan grote consequenties ook grote oorzaken te koppelen. In de praktijk blijkt maar al te vaak dat diverse kleine zaken voorafgaan aan grote, soms rampzalige, gebeurtenissen.
Of de rabbijnen van de Talmoed dit wisten, laat ik in het midden, maar zij trekken een lijn tussen de gebeurtenissen in onze parasja deze week, Wajeesjev, en de slavernij van onze voorouders in Egypte.
Wat was de situatie? Nadat Yaacov zijn eigen vader al misleid had met een geitenhuid en geleende kleding en zich zo had voorgedaan als Jitschaks lievelingszoon Esav om het eerstgeboorterecht te verwerven, blijkt hij op zijn beurt zijn eigen zoon Joseef voor te trekken. Joseef is, blijkens de tekst in Bereesjiet 37, het lievelingetje van pappa en hij krijgt zelfs een veelkleurig kleed aangemeten. Een kleed dat doorgaans alleen in sjieke kringen werd gedragen. Overigens kunnen we op basis van vergelijkbare passages (2 Samuel 13:18) misschien concluderen dat dit kleed ook iets was dat prinsessen dragen, waarmee er toch een eigentijdse draai aan het verhaal komt. Maar dat terzijde.
Josefs houding én het feit dat zijn vader hem voortrok, maakt dat zijn jaloerse broers van hem af willen. Ze smeden een plan, verkopen hem aan langstrekkende handelaren en tonen aan vader Yaacov door middel van zijn kleding en het bloed van een geit, dat hun broer ‘helaas’ door een dier is verscheurd. Yaacov is diep verdrietig en laat zich niet troosten.
In Talmoed Sjabbat 10b wijzen de rabbijnen erop dat dit ons leert dat je nooit een kind moet voortrekken, zoals in de familie van Jitschak en Yaacov was gebeurd, omdat vanwege slechts twee sela (enkele tientallen grammen) wol voor de mantel, de broers jaloers werden en de zaak uiteindelijk door rolde (nitgalgel in Hebreeuws) tot uiteindelijk de slavernij in Egypte.
Laten we ons bewust zijn dat we een schakel zijn in de generaties en dat je destructieve erfenissen van het verleden kunt stoppen, hoewel dat verre van eenvoudig is. Dat blijkt maar weer uit onze parasja.
Sjabbat sjalom en chanoeka sameach
Geef als eerste een reactie