Samen zingen, samen eten… samen-zijn in Joods Nederland, kan dat overal?

Voor mijn masterscriptie Joden op zoek naar Joods-zijn – een etnografie van jonge seculiere joden in Nederland* vroeg ik een aantal joodse millennials door het hele land over wat hen joods maakte en wanneer ze zich joods voelden. 

Vaak kreeg ik hetzelfde antwoord: “samen zingen, samen eten… samen zijn, en community, dat betekent het voor mij”. Toch vonden veel van hen het moeilijk om aansluiting te vinden met joodse groepen en gemeenten in Nederland.

dat komt hard binnen

Dit kan allerlei oorzaken hebben. Vaak hoorde ik het woord ‘vaderjood’ vallen. Niet zelden wordt het op een afwijzende manier gebruikt. Veel mensen met een joodse vader en een niet-joodse moeder die proberen aansluiting te vinden bij een joodse gemeente voelen zich niet warm onthaald. Er wordt al snel gevraagd of ze van plan zijn ‘echt’ joods te worden, bijvoorbeeld door middel van gioer. Op die manier hebben ze het gevoel dat hun eigen joods-zijn en dat aspect van hun familie wordt ontkend. Dit maakt het moeilijk om dieper in contact te komen met hun joods-zijn en zich verbonden te voelen met een joodse gemeenschap – iets dat toch al niet zo vanzelfsprekend is in Nederland. Een van de deelnemers van het onderzoek vertelde:

“Ik vind het moeilijk om te vertellen dat ik geen joodse moeder heb, want ik krijg vaak de reactie: je bent niet écht joods. En dat komt hard binnen, dat is echt pijnlijk.” 

het homo-deel van mijzelf

Niet alleen ‘vaderjoden’ ook anderen hebben soms moeite aansluiting te vinden met de joodse gemeenschap. Zo zijn sommige joden die homo-, biseksueel, lesbisch of transgender zijn er niet zeker van of ze wel geaccepteerd worden in joodse groepen. Ze voelen een hoge drempel om aansluiting te zoeken met joodse gemeenten, hoewel ze daar soms wel behoefte aan hebben. Iemand vertelde:

“Ik wil het homo-deel van mijzelf niet moeten verbergen om het joodse deel van mijzelf te kunnen uiten”.

Ook meningen kunnen inclusie in de weg zitten. Zo vertelde een van de mensen die ik sprak:

“Ik heb het gevoel dat veel mensen in religieuze joodse groepen in Nederland toch best rechts zijn, en daar kan ik me moeilijk tot verhouden. Ik zie mezelf als links en ik vind anti-racisme erg belangrijk. Voor die mening lijkt soms geen ruimte te zijn.” 

Jezelf kunnen zijn, je vrij te kunnen uitspreken, en geaccepteerd worden zoals je bent zorgen ervoor dat je je thuis voelt in een groep of community. 

De vraag die we willen stellen is: ‘is er behoefte aan plekken waar iedereen met open armen wordt onthaald die samen wil zingen, samen eten en wil samen-zijn?

meepraten

Wil je hierover meepraten, en je ervaringen en gedachten delen? 

Woensdag 7 december kan je hierover meepraten en je ervaringen en gedachten delen. Dan organiseert Oy Vey in samenwerking met JMW en Crescas een gespreksavond in het kader van de Mokum Deelt Dapper, een driedelige Joodse schmooze waarin we ervaringen uitwisselen rondom thema’s waar we als Joden in Nederland mee te maken hebben. 

Op deze avond hoeven we niets te fixen. We willen een gesprek over inclusie binnen de Joodse groepen en gemeentes. Met oog voor elkaars welzijn en gevoel van veiligheid. Schrijf je in via Oy Vey Events.

Wat? Een gesprek over de inclusie en intersectionaliteit binnen de joodse gemeenschappen

Wanneer? woensdag 7 december, 20.00 – 21.30 uur 

Waar? Amsterdam (Centrum) 

Kosten? Gratis, er wordt gezorgd voor koffie/thee en iets lekkers 

*Jews in search of Jewishness – An ethnography of young secular Jews in the Netherlands. How do millennial Dutch secular Jews understand, practice, and experience their Jewishness? Masterscriptie Universiteit van Amsterdam, bij dr. Peter van Rooden, 2021. Hier is de hele scriptie te lezen.

cover: Shabbos Queen avond van Oy Vey, foto Karim Tarek