Vuurwerk in Groot Britannië

Deze week knalde het vuurwerk in Groot Britannië. Het Hindoefeest Diwali zorgde voor vreugde, licht, voorspoed, veel vuurwerk en… succes.

Na de turbulente val van Liz Truss trad de voormalige minister van financiën Rishi Sunak, medeverantwoordelijk voor de val van Boris Johnson, aan als MP: Minister President. Dat gaf Diwali dit jaar een extra dimensie. Sunak is de eerste Britse premier van Aziatische afkomst. Deze jonge, 42 jarige, miljonair is charismatisch en zijn unieke positie straalt af op de grote Indiase gemeenschap in het Verenigd Koninkrijk.

Er is trots en dat schept hoge verwachtingen. Sunak identificeert zich openlijk met zijn roots: als Hindoe legde hij de eed af op de Bhagavad Gita, het heiligste geschrift van het Hindoeïsme. Op de stoep voor Downing Street 10 ontstak hij de Diwali-lichten.

video uit de Hindustan Times

Succesvolle gemeenschap

De Indiase diaspora in Groot Brittannië ontstond door verschillende immigratiegolven. Het door Engeland gekoloniseerde India stimuleerde emigratie naar Afrikaanse landen zoals Kenia en Tanzania. De ouders van Sunak, hoger opgeleide Punjabi’s, zijn via Afrika naar het Verenigd Koninkrijk geëmigreerd. Zijn grootouders leefden in de provincie Punjab van Brits Indië.

Maatschappelijk is de Indiase gemeenschap succesvol. Een vergelijking met Joodse emigranten en vluchtelingen lijkt op te gaan: de ouders zijn ambitieus, hardwerkend en gericht op integratie zonder onmiddellijk te assimileren. Er zijn dan ook veel Indiërs werkzaam als arts, advocaat of als apotheker, zoals de moeder van Rishi Sunak.

Een MP ‘of colour’

Waar Nederland nog alleen ‘witte mannen’ als minister-president kent, wordt Sunak de eerste ‘person of colour’. Hij is rijker dan koning Charles en moet namens de Conservatives (Tories) het land uit een crisis leiden, Net als elders in Europa zijn inflatie, energiekosten en immigratie hoofdpijndossiers.

Bijzonder is de snelle toenadering tussen de Indiase kiezer en de Conservatieve partij. Winston Churchill meende nog in alle ernst met een minderwaardig ras te maken te hebben en lange tijd was Labour (de Arbeiderspartij) voor de Indiase gemeenschap de eerste keus.

Verschillen en overeenkomsten

Tussen het Hindoeïsme en het Jodendom bestaan zowel grote verschillen als overeenkomsten. Zoals de Joodse priesters een aparte en geprivilegieerde subgroep vormden, nemen de Brahmanen een prominente plaats in als de meest bevoorrechte kaste in India.

Volgens de Torahtekst stuurde aartsvader Abraham de kinderen bij zijn laatste vrouw Keturah ‘naar het oosten’. Er zijn wel suggesties gedaan over de mogelijke relatie tussen Brahma, de scheppende God, en Awraham, de eerste monotheist.

Het Hindoeïsme is zoals het Jodendom meestal niet bijzonder geïnteresseerd in bekeerlingen of het ‘zieltjes winnen’. Evenals het Jodendom is het Hindoeïsme een etnische religie, grotendeels geconcentreerd in India. Bij de meeste stromingen binnen het Hindoeïsme zijn er meerdere goden die worden vereerd en daarin ligt een essentieel verschil.

Karma en midda keneged midda

Het concept karma is in principe neutraal. Elke actie heeft een andere actie tot gevolg. In de joodse traditie kent men wel ‘midda keneged midda’: één maat tegenover/voor een andere maat. Naar de manier waarop jij een ander behandelt zul je zelf worden beloond of gestraft. In dezelfde mate.

Dharma betekent plicht, moraal en rechtvaardigheid. Dat vinden we in tsedaka, rechtvaardigheid, de verplichte financiële steun aan minder vermogenden.

Moraal en gevolgen

Zelfs Rishi Sunak kan zich niet onttrekken aan zijn karma. Ook hij heeft zich bezondigd aan de feestjes in coronatijd onder Johnson. Maar ik ben benieuwd, wellicht begint hij met een schone lei en zal zijn leiderschap een hogere kwaliteit hebben dan we de laatste jaren meemaken. 

Ja… en dharma, rechtvaardigheid, eerlijkheid, dat is voor elke rijke man of vrouw een uitdaging. Mevrouw Sunak, met een eigen vermogen van vele miljoenen, heeft géén onbesproken gedrag als het gaat om belastingen voldoen. 

Jodendom en Hindoeïsme

Voor een ieder die iets meer wil lezen over de verbanden tussen Jodendom en Hindoeïsme: rabbijn Matityahu Glazerzon heeft hierover verschillende boeken gepubliceerd. From Hinduism back to Judaism (1984) is er één van.

cover: Rishi Sunak voor Downing Street 10, screenshot uit video Hindustan Times