Duitsland betaalt, herdenking München 1972 kan doorgaan

Salomon Bouman, illustratie Françoise Nick

Duitsland is voor de knieën gegaan voor de nabestaanden van de elf Israelische sportlieden die op 5 september 1972 door Palestijnse terroristen van de Zwarte September tijdens de Olympische spelen in München werden vermoord.

Na dreigementen van familieleden van de vermoorde atleten de herdenkingsbijeenkomst in München niet te zullen bijwonen heeft Berlijn de portemonnee getrokken. Het gaat om de bijeenkomst op 5 september ter herdenking van de moordpartij vijftig jaar geleden op elf Israelische Olympische athleten in München. Volgens nog onbevestigde berichten in de Duitse pers zal Duitsland 28 miljoen euro uitkeren. 

Bij het schrijven van deze column lijkt dat voldoende te zijn voor de nabestaanden. Eerdere Duitse genoegdoening van rond vijf miljoen euro werd door de familieleden afgedaan als een ‘lachertje, een flauwe grap.’ Zij eisten meer voor het jarenlange verdriet en verlies van inkomsten dat de vermoorde sportlieden hadden kunnen verdienen. Dat lijkt me een goed argument. Met Ankie Spitzer, weduwe van de schermer André Spitzer, als zeer strijdbare woordvoerster van de familieleden, is Berlijn uiteindelijk tot het inzicht gekomen dat het een blamage voor de Bondsrepubliek zou zijn indien de nabestaande familieleden de ceremonie niet zouden bijwonen. Er was zelfs sprake van dat Israel’s President Isaac Herzog ook in Jeruzalem zou blijven. Achter de schermen is er tussen Berlijn en Jeruzalem hard onderhandeld over de voorwaarden waaronder de ceremonie met Israelische deelname wel kan doorgaan. Het compromis is op de valreep na een sterke PR-campagne van de familie bereikt. Duitsland betaalt.

Schuld? 

Betekent dat dan ook dat Berlijn schuld bekent voor de moord in München? Het is toch bizar dat de Duitsers financieel moeten opdraven voor een Palestijnse moordpartij waar zij ogenschijnlijk niets mee te maken hadden.

Zo simpel is het niet. Duitsland weigerde een indringend Israelisch verzoek een Israelische elite-eenheid de Palestijnen onder schot te nemen om de nog levende gegijzelde atleten naar klaarstaande helikopters op het vliegveld van München te begeleiden. Duitsland weigerde de Israelische hulp en de Duitse scherpschutters faalden jammerlijk. Tijdens deze dramatische schietpartij wierpen de Palestijnen handgranaten in de helikopters waarvan als gevolg alle Israelische sportlieden werden gedood.

Ook zou de Duitse inlichtingendienst aanwijzingen hebben gehad dat er een Palestijnse terroristische aanslag was gepland in München. Duitsland zou geen extra veiligheidsmaatregelen in het Olympische dorp hebben getroffen. Deze verwijten van de nabestaanden vormden de grondslag om Duitsland moreel verantwoordelijk te stellen voor de Palestijnse overval op de Israelische sportlieden in hun appartement in het Olympische dorp. Met het afkopen van een door de familie geëiste hoger bod dan waartoe Berlijn aanvankelijk bereid was, heeft Duitsland een bittere pil moeten slikken. Wel betalen maar geen verontschuldigingen voor gemaakte veiligheids blunders is de uitkomst van eigenlijk een onaangename periode in de betrekkingen tussen de Bondsrepubliek en Israel.

herdenkingsplek voor 1972, Olympiapark München, foto Michael Hofmann voor de officiële site van München

Over Salomon Bouman 164 Artikelen
Salomon Bouman studeerde internationale betrekkingen aan Science Po in Parijs en aan de Johns Hopkins University in Baltimore, VS. Hij heeft lang in Israël gewoond en werkte daar 37 jaar als correspondent, onder andere voor NRC-Handelsblad. Zijn zoon en dochter en zijn kleinkinderen wonen nog steeds in Israël. Tegenwoordig schrijft hij columns en boeken. Van zijn hand verschenen Israël tussen hoop en vrees (Amsterdam University Press) en Ontmoeting en misverstand (Amphora Books).

3 Comments

  1. Waarom is de schadevergoeding niet geëist van de landen die de moord ondersteunden of hielpen organiseren zoals Libië? En als de nabestaanden daar geen voet tussen de deur hadden kunnen krijgen dan had de Duitse regering dat moeten proberen.
    Op grond van de argumenten in het bovenstaande artikel zou Nederland ook zonder meer een schadevergoeding van miljarden moeten betalen voor de moord op 8000 moslims in Srebrenica in 1995.

  2. Dank U wel voor Uw kalme en rustige berichtgeving over dit onderwerp. Misschien had de titel nog kunnen zijn: Duitsland erkent i.p.v. betaalt, want het gaat om de erkenning. 

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*