Mexicanjer van de week is schrijfster Judith Fanto. Haar boek Viktor is een bestseller, maar wat zijn toch die debka’s waar zij zo graag op danst? En welke geheimtips heeft ze voor haar geliefde stad Wenen? Haar meest gekoesterde object is de zilveren opscheplepel van haar grootmoeder. Waarom? Fanto: “Hiermee kregen mijn voorouders de nesjomme met de paplepel ingegoten.”
Kijk, daar houden wij van. Nesjomme, al dan niet via de paplepel ingegoten.
Nesjomme en wonderen…
Of juist geen wonderen, maar waarheidsvinding? Dit dilemma legt filosoof Naud van der Ven aan ons voor in Wie kun je nog geloven als wonderen niks zeggen? Een deel van het antwoord geeft hij zelf: “In een ideale wereld leveren die exacte waarheidsliefde en verbeterdrift ons mooie wonderen op zoals auto’s en democratie en genezing van ziektes.”
Als wonderen uitblijven en auto’s en democratie niet ‘je ding’ zijn, kan je je altijd nog wijden aan de studie van Toiro. Professor Zelig Zemanovitch bezoekt een Satmar sjtiebel in Antwerpen en ziet hoe een rebbe zijn Talmoed sluit en “zorgvuldig een kus drukt op het dikke boek”. Prachtig, denkt de hals- en kopspecialist: “hoe deze mensen hun tijd vullen met de dagelijkse religieuze verplichtingen van Toiro studie”.
Niet alles is pais en vree daar in het Belgische. Er ligt een enge man op de loer, een man met een bolhoed en een bruin verleden… Zijn opa was kampbeul. Kampen, we ontkomen er niet aan in een naoorlogs Joods blad.
Anne Muller maakte een kijkdoos met een Golemachtige figuur liggend naast treinrails naar een al te bekende poort. Drie mensen op het bankje zitten rustig. Wat doen ze daar? Muller: “Ze doen wat wij mensen meestal doen, helemaal niets.”
oproep
Ooit wil ik, zo schrijft Channa Kistemaker, de Amsterdams-Joodse begraafplaats Zeeburg ontdoen van het etiket ‘armenbegraafplaats’. Daarvoor in de plaats wil ze het bord overschilderen “met de kleuren van hun rijkgeschakeerde levensgeschiedenissen”. En dat is precies wat Channa doet in De Vrijdagavond met de verhalen achter de duizenden stenen zerken op Zeeburg.
Ze eindigt met een oproep: wie kent Martha Pachter? De echtgenote van Samuel Salomon Pagter. Martha is in Pittsburgh overleden en ligt begraven op de Troy Hill Jewish Cemetery.
Heeft u ook een verhaal onder een steen liggen waarvan het tijd wordt dat het naar boven komt? Schrijf het op en laat het ons weten. De Vrijdagavond is er voor in het leven geroepen…
L’chaim (op het leven) en een fijne sjabbat
Geef als eerste een reactie