Poetins anti-Israel koers luidt een nieuwe koude oorlog in?

Salomon Bouman, illustratie Françoise Nick

De Russische president Vladimir Poetin zet heel voorzichtig, maar wel duidelijk, een anti-Israelische koers uit. Natan Sharansky weet dat als geen ander. Dertien jaar heeft hij in de Sovjet-Unie achter de tralies gezeten wegens zijn activiteiten voor emigratie van Russische Joden naar Israel. Onder het mom van hoogverraad werd hem deze zware ‘schijn straf’ opgelegd.

Nu heeft hij de 635.000 Russische Joden in de Russische federatie opgeroepen haast te maken met emigratie naar Israel, voordat het te laat is. Het rode licht is bij hem gaan branden naar aanleiding van de serieuze dreiging van Poetin om het Joods Agentschap te sluiten. Het agentschap, dat de belangen van de Russisch Joodse gemeenschap vertegenwoordigt, ook ten aanzien van emigratie naar Israël, wordt er door de Russische autoriteiten van beschuldigd de Russische wet te hebben overtreden.

braindrain

Het aanmoedigen van emigratie van Russische burgers zou volgens het ministerie van justitie in Moskou in strijd zijn met de Russische wet. De Russen maken zich zorgen over een braindrain: het vertrek van veel Joods technologisch intellect. Dit zou een op zich zelf staand argument kunnen zijn, ware het niet dat er een aantoonbaar verband bestaat tussen de Russische overval op Oekraïne en morele steun in Israel aan dat land.

Vanuit Moskou gezien staat Israel stevig aan de kant van Oekraïne alhoewel, voor zover bekend, Jeruzalem niet heeft voldaan aan de  oproep van Volodymyr Zelenski, zijn land hightech wapens te leveren.

De Israelische minister van defensie Benny Gantz, die beter met wapens dan met diplomatieke taal kan omgaan, leverde de Russische argumentatie – dat Israel voor Ukraine partij heeft gekozen – propaganda munitie. Gratis. ‘Israël staat met het Westen aan de kant van Ukraine,’ zei hij onlangs. Die uitspraak is natuurlijk in Moskou opgepikt als het ultieme bewijs, dat Israel aan ‘de verkeerde  kant’ staat, of zoals een woordvoerder in Moskou zei, dat ‘dit geen objectieve verklaring is.’

strategisch probleem

De spanning tussen Jeruzalem en Moskou kan zeer ernstige gevolgen hebben voor de militaire coördinatie tussen beide landen in de bestrijding van pro-Hezbollah en ISIS-terreur in Syrië. Minister Gantz onthulde dat Russisch geschut voor de eerste keer in mei heeft geschoten op Israelische gevechtsvliegtuigen die boven Syrisch grondgebied vlogen. Rusland heeft daar een sterk modern anti-luchtafweersysteem opgesteld. Laten we aannemen dat dit een incident was. Maar als wegens de huidige mini-crisis, Poetin Israel de vrijheid van handelen boven Syrië ontneemt, ontstaat voor Israel een serieus strategisch probleem. Dan kunnen Iraanse wapenleveranties via Syrië aan Hezbollah in Libanon niet langer door Israel worden onderschept.

Dat is de oorzaak, waarom Israel zich zo neutraal heeft opgesteld in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. In Washington, maar ook in Europa werd deze strategisch geïnspireerde keuze van Israel scherp bekritiseerd.

Ondertussen is het voor Israel een teken aan de wand dat Rusland de banden met Teheran aanhaalt, maar ook met Arabische landen die in het Abraham-akkoord zitten.

verschuiven

De internationale verhoudingen zijn mede door de oorlog in Oekraïne aan het verschuiven. Onder Poetin verbreekt Rusland de banden met het Westen, al dan niet in reactie op de strenge economische sancties.

Is er verband tussen de Russische dreigementen tegen het Joodse Agentschap en het Russische besluit over een paar jaar uit het ruimtevaart-akkoord met de VS te stappen?

Rusland zoekt en vindt zijn eigen weg in het Midden-Oosten en Afrika en laat het Westen liggen. In het verleden noemden we dat ‘de koude oorlog.’ Zo’n groot land isoleren, met het grootste en gevaarlijkste nucleaire potentiële ter wereld is een foute inschatting, waarvoor wellicht ook Israel een prijs zal moeten betalen. 

Over Salomon Bouman 177 Artikelen
Salomon Bouman studeerde internationale betrekkingen aan Science Po in Parijs en aan de Johns Hopkins University in Baltimore, VS. Hij heeft lang in Israël gewoond en werkte daar 37 jaar als correspondent, onder andere voor NRC-Handelsblad. Zijn zoon en dochter en zijn kleinkinderen wonen nog steeds in Israël. Tegenwoordig schrijft hij columns en boeken. Van zijn hand verschenen Israël tussen hoop en vrees (Amsterdam University Press) en Ontmoeting en misverstand (Amphora Books).

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*