Karate is Neerlands hoop op de Maccabiah 2022 die over een paar dagen begint. Het is de sport waarmee ‘wij’, bij de vorige editie, drie van de vijf gouden plakken wisten te winnen. Of dat nu weer gaat lukken? Aan het zelfvertrouwen van de vijf jonge deelnemers zal het niet liggen. Dit is het verhaal van jongens die balanceren op de lijn van ultieme lichaamsbeheersing, concentratie en killersinstinct.
De afgelopen weken belde Paul Stoppelman me wel drie keer, ‘waar blijf je nou’ voor het interview. Ik ontwaarde enige dreiging in zijn stem en dan voel je toch wel druk bij dit soort mannen. Het is immers geen macramé of schaken. Het is een vechtsport die de sporters zelf omschrijven als semi-contactsport.
Frontlinie
Paul is al sinds jaar en dag de coach van het team. De meeste mensen zullen hem beter kennen als de oud-voorzitter van de Stichting Bij Leven en Welzijn, zeg maar de frontlinie van de beveiliging voor Joods Nederland. Maar dat doet Paul niet meer al bekend hij terloops dat de meeste sjoels in de medine nog wel onder zijn hoede vallen. Ik ben dus bij de zware jongens, dat voelt veilig maar ook een tikje ongemakkelijk.
Semi contactsport
Ik had me net als bij het wielrennen ingesteld op participerende journalistiek. Maar al snel kreeg ik zicht op de definitie van semi-contact sport. Naast oerkreten kwamen er namelijk ook doffe geluiden van stoten en trappen van de mat. Om dit verslag tot een goed einde te brengen besloot ik af te zien van actieve participatie en mij vooral op observatie te richten.
Maccabi Nederland houdt zich bezig met Mixed Martial Arts, een combinatie van vechtsporten. Voor de Maccabiah 2022 is een speciaal team uit Nederland en de Antillen gevormd dat zich gespecialiseerd heeft in karate. Ze trainen al enkele jaren onder leiding van Apy Echteld, voormalig bondscoach karate. Een echte karatemeester, zo lijkt me, al heb ik daar niet zo veel ervaring mee. Vol passie leidt hij oefeningen, wijst de jongens op hun houding, concentratie en vooral timing.
Het concept semi-contact-sport fascineert. Hoe kan je iemand een beetje raken, terwijl de adrenaline door je lijf giert en je punten moet scoren door met je handen, voeten of benen voltreffers uit te delen. Paul legt me uit dat in het begin van een partij er vaak nog sprake is van licht contact, maar naarmate de partij vordert, de spanning van scores toeneemt en de concentratie afneemt, er wel degelijk stevig contact is. Danny Buwalda legt uit: “we trainen met de jongens ook op half contact en doordat je goed geconcentreerd bent gaat het meestal goed”. Meestal denk ik…
Niet voor watjes
The proof of the pudding zit in een partijtje. Op de mat staan Nathan Heimerink en Denzel Leita tegenover elkaar. Eigenlijk geen eerlijke strijd. Nathan is pas een paar jaar met vechtsport bezig en Denzel is zo’n beetje op de mat geboren, of er misschien wel verwekt. Zijn ouders hebben op Curaçao een sportschool en hij staat al sinds zijn zesde op de mat. Dat is te zien ook. Denzel beweegt als een balletdanser, stuitert vrijwel gewichtsloos over de mat om dan opeens in een oogwenk te veranderen in een Rico Verhoeven-achtig monster die met een ragfijne trap Nathan in zijn gezicht raakt.
YAME (stop)! Zegt trainer Echteld direct. Zo vlak voor de Maccabiah wil je als coach geen blessures, maar deze tik kwam goed aan. Nathan loopt naar de kant om zijn bloedneus te stelpen. Nu begrijp ik opeens waarom die oefenmatten rood zijn. Dan zie je de spetters niet zo. Tot mijn verbazing staat hij een minuut later weer klaar en zegt Echteld ‘HAJIME’ en daar gaan ze weer. Ook Nathan weet gelukkig een tik uit te delen.
Er doen negen landen mee in karate op de Maccabiah. In Hadera is een speciaal vechtsportcentrum gebouwd waar de wedstrijden plaatsvinden. In tegenstelling tot wielrennen zijn hier geen leeftijdscategoriën. Alleen junioren en senioren. Stoppelman kan niet veel zeggen over de kansen: de Israeli zenden hun beste mensen uit, daar zitten ook hun Olympische atleten bij. Het wordt echt zwaar om daar van te winnen. Maar karate gaat niet alleen om de beste techniek en snelheid. Het is ook een mentaal spelletje. Echteld: “als je iets onverwachts doet, kan je favorieten uit hun comfort zone halen. Bijvoorbeeld door een ongewone houding, of door een contact dat net even te hard is. Dan is het aan de scheidsrechter om te bepalen of het binnen de grenzen valt. Het mentale aspect is zeker zo belangrijk als het fysieke.”
De meeste jongens die een karatepak dragen, snoeren dat dicht met een ‘zwarte band’. Dat zegt niet alles over hun niveau. Iedereen heeft immers die hoogste graad bereikt. Tommy Agrest lijkt me de langste van het stel. Ik schat hem ruim één meter negentig. Is er voordeel voor lange karateka’s?
“In principe kan ik de tegenstander eerder raken, met name bij trappen is dat een voordeel. Maar dat voordeel kan ik nog niet optimaal benutten, ik ben pas een paar jaar met de sport bezig, zegt Tommy.
Blessures
Op de bank langs de kant zit naast Paul inmiddels ook David Beesemer, voorzitter van Maccabi NL en Europa. Hij organiseert met zijn team, waarvan Chaja Mayer chef de mission is, de reis van Team NL. Na de bloedneus is zojuist weer een jongen van de mat gelopen met een blessure. De onvermijdelijke vraag die volgt: Hoe zit het met de medische begeleiding?
Beesemer: “we hebben een arts en drie fysio’s bij ons in Israel. Maar denk vooral niet dat karate ons zorgenkindje is. Blessures zie je veel vaker bij hockey en voetbal. Dat zou best kunnen denk ik, want die sporten worden niet op een rode mat gespeeld.
foto’s: auteur
Geestig, informatief stuk; ook nog eens met foto’s en filmpje van de auteur!!