Ik herinner me nog heel goed dat David Ben Gurion me in 1965 vertelde dat vrede in het Midden-Oosten afhangt van China.
Hoe kwam de stichter van Israel op dat idee? Hij was bevriend met U Nu, de eerste premier van Birma*. Deze Birmese nationalist voorzag in de zestiger jaren van de vorige eeuw dat de ‘slapende reus’ China wakker zou worden en een belangrijke rol zou gaan spelen op het wereldtoneel. David Ben Gurion bezochten hem graag in Birma en nam niet alleen deze gedachte van U NU over, maar ook dat het goed voor de mens is yoga te beoefenen. Er zijn foto’s waarop David Ben Gurion op zijn kop staat aan het strand van Tel-Aviv.
Beijing en Moskou
Aanvankelijk leek alles voor de Olympische spelen in China koek en ei tussen Beijing en Moskou. Vladimir Poetin en Xi Jinping schudden elkaar in de Chinese hoofdstad warm de hand en prezen de hechte vriendschappelijke banden tussen beide landen. Zou Poetin de Chinees hebben verteld dat hij onmiddellijk na de beëindiging van de Spelen Oekraïne zou binnenvallen? En zou hij de steun van de Chinese leider hebben gekregen?
Zou China de enige mogendheid zijn die tussen Oekraïne en Rusland zou kunnen bemiddelen? Wat zou het Chinese belang zijn? Het antwoord is simpel: handel. Met de dag wordt het duidelijker dat de Chinezen geïrriteerd zijn over de uitval van de oorlog, over de sancties heen en weer die de wereldhandel verstoren en misschien een opmaat zijn voor een wereldwijde recessie. Voor Xi Jinping is dat een nachtmerrie. Het Chinese economische ‘wonder’, het uit de armoede verheffen van achthonderd miljoen chinezen, is in hoge mate afhankelijk van vrijhandel. Als die handel wordt verstoord komt er zand in de raderen van de Chinese vooruitgang.
China als bemiddelaar
Het verbaasd me dan ook niet dat China afstand neemt van Rusland en zich nadrukkelijk aanbiedt in dit vreselijke conflict te bemiddelen. China wil geen oorlog maar een bloeiende zijderoute. China wil geen ontwrichting van de economische wereldorde.
Het is natuurlijk de vraag of Poetin openstaat voor Chinese bemiddeling en vasthoudt aan zijn obsessie Oekraïne aan de Russische wil te onderwerpen. Voor Poetin zijn Israel en ook Turkije lichtgewichten om hem van gedachten te laten veranderen. Zijn tactiek is duidelijk: tijd rekken, de burgerbevolking murw bombarderen en winnen.
Bennett op sjabbat
Het was best een aardig idee van premier Naftali Bennett om op sjabbat, met keppeltje op, naar Poetin te vliegen en zich drie uur met hem te onderhouden. Was het naïef? Als het ging om Poetin over te halen zijn handtekening niet te zetten onder een nieuw nucleair akkoord met Teheran dan is mijn reactie ‘goed gedaan.’ Een akkoord dat werd voorbereid in Wenen onder Amerikaanse druk.
Dat Bennett opkwam voor Joodse belangen in Oekraïne en Rusland is prijzenswaardig. Misschien is er tussen beide mannen iets gezegd of gebeurd waarvan we nog geen weet hebben.
De naar het oordeel van Het Westen te neutrale Israelische houding ten aanzien van de Russische overval op Oekraïne heeft nogal felle kritiek uitgelokt. Met klem weigert Israel wapens te leveren hetgeen de Joodse president van Oekraïne Zelenski witheet maakt. In Washington, Brussel en ook in Israel is er geen of nauwelijks begrip voor Israels afstandelijkheid.
hoge tonen
Israel zou zich moreel moeten gedragen en ik hoor het koor van internationale verontwaardiging hoge tonen aanslaan. Israel is echter het enige democratische land dat in het Midden-Oosten te maken heeft met de Russische militaire macht in Syrië.
Al enkele jaren coördineert Israel luchtaanvallen op wapenleveranties uit Iran voor Hezbollah in Syrië met oogluikende toestemming van Poetin. Voor Israel is dat een veiligheidskwestie. Daar hangt vanuit de visie van Israels leiders geen moreel bordje aan.
Vanuit dezelfde gedachtegang is Israel al tientallen jaren moreel verlamd door de Palestijnse problematiek. Dat is een aspect van de Israelische realiteit, en de les van de lange Israelisch-Joodse geschiedenis.
* Eerste premier van Birma na de onafhankelijkheid: U Nu ofwel Wakema, Ayeyarwady, Brits-Indië, 25 mei 1907 – Rangoon, 14 februari 1995
Geef als eerste een reactie