Historica Bianca Stigter kwam een korte filmopname op het spoor gemaakt in Polen in 1938. Dat werd het uitgangspunt voor een bijzondere documentaire die zij maakte over deze beelden van mensen kort voor de grote vernietiging, de Holocaust.
De maker van het filmpje, David Kurtz, is geboren in Polen in het kleine stadje Nasielsk, niet ver ten noorden van Warschau. Hij emigreerde in 1888 naar Amerika. In 1938 maakte hij met zijn vrouw en vrienden een reis naar Europa. Hij filmde op verscheidene plaatsen onder andere in zijn geboortedorp in Polen. De opname daarvan is wonderwel bewaard gebleven. In 2008 vond zijn kleinzoon deze drie minuten durende kleurenfilm in zijn ouderlijk huis in Florida. Hij schonk deze bijna vergane beelden aan het Holocaust Memorial Museum in Washington. En zo kon Bianca Stigter deze beelden onttrekken aan de vergetelheid en de mensen tot leven brengen.
Atlas
Pas geleden hoorde ik voor het eerst van Bianca Stigter. Ze is de dochter van de dichter K. Schipper en is getrouwd met de Britse kunstenaar en filmmaker Steve McQueen. Zij is historica en kunstredacteur van de NRC. Ze publiceerde verscheidene boeken onder andere Atlas van een bezette stad, een minutieus onderzoek naar adressen en plekken in Amsterdam getekend door de oorlog.
Nadat Stigter deze filmbeelden uit 1938 ontdekte, analyseerde zij het materiaal met uiterste precisie. Het resultaat is een bijzondere documentaire die probeert het verleden tot leven te brengen en een beeld te vormen van wie de mensen waren. De documentaire die Stigter van deze beelden maakte, vertelt het verhaal van deze mensen kort voordat de Nazi’s het stadje zouden binnenvallen. De film eindigt met het wegvoeren van de joodse bevolking.
Het was in die tijd in Polen een bijzondere gebeurtenis om gefilmd te worden en de mensen verdringen zich voor de camera. Nu vormen de beelden van deze joodse inwoners een bewijs dat deze mensen hebben bestaan en hoe ze eruit zagen. Er zijn slechts een paar overlevenden, waarvan sommigen opgespoord zijn. Zij leverden een grote bijdrage aan de reconstructie van dit beeld-monument.
Het eindresultaat is de documentaire ‘Three Minutes – A Lengthening’ geproduceerd door Steve McQueen en verteld door Helena Bonham Carter. De film wordt gesproken in het Engels. Er komt ook Jiddisj, Pools en Duits in voor.
Meer informatie over deze bijzondere film is te vinden op de site van de IDFA.
De film van 69 minuten ging in première tijdens het IDFA, oktober 2021, en wordt volgend voorjaar in de bioscoop verwacht.
Geef als eerste een reactie