Als onrecht nu met me wil dansen, ga ik de geschiedenis nóg harder kneden

Lieve Wanda,

Onze brieven weerspiegelen vele bewegingen in deze tijd, zoals ‘onze’ geschiedenissen dat altijd hebben gedaan. Ze vertolken vele kwesties waar ongetwijfeld nog veel meer mensen mee te maken hebben. Kwesties die onder andere gaan over: “Want zo gaat dat met identiteiten, zelfs het sterkste deel van iemands identiteit kan verzwakken in de loop der jaren, of in betekenis worden weggeduwd door nieuwe ervaringen en inzichten.” Wat een uitspraak, Wanda. Verbluffend mooi en waar.

zwijgen en wegkijken

Bij jouw tweede brief moest ik ook diep zuchten – Buitenveldert, saaie of klinisch witte sjoeltjes en ‘bepaalde’ zwarte hoeden die ik niet meer hoef te spreken, omdat ik kort gezegd vandaag de dag door hen biologisch kinderloos ben. Ik wijs altijd naar mezelf, want dan blijf je verantwoordelijk voor je leven en houd je de macht, behalve als het op dit punt aankomt. Ik was een kind verdomme. Ik had mezelf niet uit huis kunnen plaatsen, met alle lange termijn zaken die anders hadden kunnen uitpakken, zoals een kind krijgen. Een thema dat overigens opgeborgen in een doos op de plank ligt. Een doos die ik zoals ik mezelf heb voorgenomen, pas over vier jaar er weer bij ga halen. Het moest zo zijn. Zuchten wordt hier meer figuurlijk kotsen. Ik zou hen willen zeggen: leef daar maar mee. Want het ging niet alleen om een complexe situatie. Er was geeneens de intentie om te handelen naar wat ik nodig had, alleen naar wat de orthodoxe kern nodig dacht te hebben – zwijgen en wegkijken, onder andere aantoonbaar vastgelegd in een brief aan Jeugdzorg.

Ik heb onrecht grondig leren kennen, Wanda. En onrecht heeft mij leren kennen. Ik heb onrecht steeds verteld dat het de pot op kan en het verplet. Daarmee heb ik bijna alles weten glad te strijken in voorspoed en geluk. Ha! Als onrecht nu nog met me wil dansen, ga ik de geschiedenis nóg harder kneden, totdat onrecht op een dag voor iedereen kansloos is. Ik ben helemaal klaar met onrecht. Het weet dat het zich beter niet meer kan laten zien, tenzij wat eruit komt, beter is dan wat ik had kunnen voorspellen en niet langer op zich laat wachten.

Pavlov-reactie

Terug naar de sjoelsetting die je schetst: het voelt tegenwoordig zo klein. Bij (de muziek van) Shlomo Carlebach komt er een brrrrr op. Dat ligt ingewikkelder dan smaak. Ik kan Carlebach helaas nog altijd niet lostrekken van sleutelfiguren in mijn gezin die zich schuldig hebben gemaakt aan vormen van dwang zoals geweld, vrijheidsbeperking, sadisme en narcisme. Het is alsof het een Pavlov-reactie bij me oproept. 

Wat me wel op positieve wijze ontzettend raakt bij de tradities en melodieën, is het feit dat we na eeuwen van worsteling en een Tweede Wereldoorlog deze zaken nog van generatie op generatie hebben weten door te geven. Het is precies zoals je schrijft: “en realiseer ik me hoe bijzonder het is, al dit leven (er waren veel jonge mensen) na de grote vernietiging.” Met andere woorden, we zijn er nog. Of sjoel mijn ziel voedt daargelaten, maar dit gegeven zorgt toch voor binding en is de reden waarom ik nog over ‘mijn mensen’ blijf spreken.

Wanda, je hebt een schaal met aan de ene kant de gemeenschapsmens en aan de andere kant de individualist. Ergens op die schaal bewegen mensen zich. Wat je schetst, voelt voor mij als een spiritueel kinderspel met handen en voeten. Niets mis mee, zolang het geen universele kinder- en mensenrechten schendt. Inderdaad, veel vrouwen zijn geen dienende gemeenschapsmensen meer. Terecht. Die tijden moeten eens voorbij zijn, inclusief de hardnekkige gemeenschapsapecten zoals: niet weten wie je in essentie echt bent en wat aan je autonome denken toe te schrijven valt en wat aan de (transgenerationele) brainwash en gewenning. Niet uit je kooi durven stappen, ook wanneer die hartstikke openstaat. Geen keuzes durven maken zonder je te verantwoorden aan anderen. Geen grenzen durven aan te geven door bijvoorbeeld vaker ‘nee’ te zeggen. En mijn favoriet, geen zaken doen waar je hart ligt zonder dat je toestemming van anderen vraagt om ze te doen.

verborgen vrouwen

Als uitstapje Wanda, het zijn de vrouwen die voor grote progressie gaan zorgen als het gaat om de grootste dossiers in de aankomende honderd jaar. Mark my words. Er bestond ooit een Dina-Perla en die zei… En Wanda, even een grap tussendoor: there is nothing men can do that women cannot fix. Serieuzer, laten we niet vergeten hoeveel verborgen vrouwen er nog altijd bestaan, dus onzichtbare vrouwen die aan de ergste vormen van dwang en schadelijke traditionele praktijken onderdoor gaan. Daar wil ik met mijn werk op inzoomen, omdat ik niet zal zwijgen.

mooiste breinen

Over gemeenschapsmensen versus individuen gesproken: de Amerikaanse filosoof Ken Wilber zegt dat er een verschil is tussen waking up en growing up (Wilber heeft nog drie andere categorieën gedefinieerd, maar die zijn hier niet van belang.) Ontwaken, betekent spiritueel groeien, dus vanuit een hoger bewustzijn gaan leven en rijpen. Groeien, betekent menselijk vooruit komen, dus volwassen worden. Waking up en growing up zijn niet hetzelfde. We zien daarom vaak mensen in de wereld die in het ene heel ver zijn gekomen en in het andere ver zijn achtergebleven. Vul zelf maar in wat het verband kan zijn tussen deze twee categorieën en de gemeenschapsmens versus het individu.

Overigens zie ik Ken Wilber als één van de mooiste breinen uit de menselijke geschiedenis, misschien wel mooier dan Albert Einstein, al hoort Einstein bij ‘mijn mensen’. Wilber heeft een model uitgevonden waarin alle soorten mensen geïntegreerd worden, inclusief de tirannen, schizofrenen en terroristen om maar een paar vreselijke soorten te noemen. Als we onze wereld volgens zijn model zouden inrichten, zouden we als mensheid OK zijn en zouden de donkere stukken ‘out canceled’ worden. 

Een ander prachtbrein is Gabor Maté, ook ‘mijn mensen’. Denkers zoals concullega Jordan Peterson verbleken bij Maté’s brein. Gabor Maté heeft zijn hele leven toegewijd aan zaken zoals trauma, verslaving en transformaties. Nog een prachtbrein van een heel ander kaliber is Hannah Gadsby, bekend van haar comedy shows Nanette en Douglas. Australisch, non-binair qua sekse, naar eigen zeggen een beetje autistisch, echt een genie. Voor Hannah Gadsby zou ik spontaan lesbisch worden als dat zo zou werken. Er is geen hedendaags brein waar ik zo verliefd op ben als op het hare.

Ik heb iets met prachtige breinen. Het is het meest sexy wat iemand kan bezitten. Het is thuiskomen op een wijze zoals ik nooit bij de familie, gemeenschap of mainstream maatschappij heb gekund. Het voelt altijd alsof ik kan ademen. Het is altijd de moeite waard, zoals vele relaties en zaken van deze tijd dat niet zijn. Deze breinen zuigen geen levenskracht op, bijvoorbeeld met dogmatische, veroordelende en nauwe zienswijzen. Ze geven je juist levenskracht terug, inspireren je om vrij te komen en te vliegen naar grotere hoogtes.

sefarim

Dan nog iets over Nederlandse sjoel settings in het bijzonder. Je noemt Bendigamos van Nachshon Rodrigues Pereira. Zoals ze zeggen: “I am rooting for him”. Al mijn sefarim – Joodse boeken – en Joodse spullen waar ik niks meer mee doe, heb ik aan Nachshon Rodrigues Pereira geschonken, want de intenties vanuit de basis voor Bendigamos zijn goed. Sterker nog, ik durf te wedden dat het hem gaat lukken om voor zijn leden een normaal alternatief voor Joods begraven van de grond te krijgen. Joods begraven worden in Nederland onder hedendaagse voorwaarden, is van de zotte. Internationale Joodse gemeenschappen hebben dit model niet. Daar gaat heel veel mis. Ik hoop dat Bendigamos als clubje niet teleur zal stellen met de jaren en ook niet de basis van waaruit het gestart is, zal verliezen.

Liefs,

Dina-Perla

cover illustratie: Françoise Nick