Vanmorgen stond ik samen met mijn moeder en mijn broer bij het namenmonument.
Dat alleen was voor mij al bijzonder. Mijn moeder woont al jaren in Zuid-Frankrijk en mijn broer zie ik niet zo veel, al wonen we in dezelfde stad.
We gingen een steentje leggen bij de naam van de halfzus van mijn moeder, ik noem haar voor het gemak mijn tante.
Hoewel er meer familieleden op het monument staan is Liesje, ze heette Elisabeth van Praag, voor mij de persoon die mij de onafwendbaarheid van het noodlot het meest laat voelen. Op de foto’s die er van haar zijn, herken ik haar meteen, ze lijkt op mijn moeder in haar jonge jaren.
Liesje werkte als journalist bij Het Volk, de voorloper van Het Vrije Volk. Het was haar taak om buitenlandse berichten te vertalen die via de telex binnenkwamen. Uit haar plakboek, waar ze alles inplakte dat van haar hand verscheen, blijkt dat het vooral berichten waren over de opkomst van het fascisme in Europa, over anti-Joodse maatregelen en het lot van Joodse vluchtelingen.
Toen in 1940 de nazi’s hier het land binnenvielen wist ze dus precies wat haar te wachten stond.
het stond gewoon in de krant
Wat haar in de oorlog allemaal is overkomen, is niet allemaal duidelijk, veel is in de tijd verdwenen. Via een oude vriendin weten we dat ze illegaal werk heeft verricht: “ze was de dapperste van ons allemaal”, zei deze vriendin.
Liesje was verloofd met een man die op het Muiderpoortstation mensen uit treinen wist te krijgen en zij schijnt aan namenlijsten te hebben gerommeld.
Wat daarvan waar is, daar komen we nooit achter maar zeker is, ze heeft haar moeder weten te redden door een onderduikadres voor haar te vinden.
Het verhaal eindigt in ieder geval, zoals het verhaal van zovelen in Auschwitz op 11 Februari 1944.
Dat niemand wist wat er zou gebeuren met de joden is een fabeltje;het stond gewoon in de krant. Maar zelfs diegene die het in de krant zette, kon niet ontkomen.
Komende zondag 7 November 2021 zou Liesje, mocht ze nog hebben geleefd, honderd jaar geworden zijn.
Cover: het Holocaust Namenmonument, foto: Bloom
Een daverend levensverhaal heel mooi ingetogen opgeschreven. Het is van groot belang dat deze verhalen verteld blijven worden. Zondag zou ze 100 zijn geworden, er zijn mensen die dat halen. Het is mogelijk. Liesje had die mogelijkheid ook moeten hebben.