Katholiek bekeerd mocht familie Löb niet baten

De Abdij Koningshoeven in Berkel-Enschot ligt op een kwartiertje rijden van Tilburg. Het imposante complex dat tussen 1891-1894 is gebouwd, is al van verre zichtbaar en omvat een kerk, een kloostergebouw, een moestuin, en een bierbrouwerij. Op ambachtelijke wijze worden er tot op de dag van vandaag kaas, jam, chocola en brood gemaakt. Uit de eigen bierbrouwerij komt het beroemde trappistenbier. Oorspronkelijk gebouwd voor een kloostergemeenschap van 180 monniken, huizen er anno 2021 nog achttien mannen, terwijl er nog drie op de nominatie staan om toe te treden. De kloostergemeenschap hoort tot de Trappisten Monniken, die op hun beurt deel uitmaken van de orde der Cisterciënzer van de Strikte Observantien. De Trappisten vullen hun dagen met gebed en werk, veelal in stilte.

Ondergetekende was er de afgelopen week op bezoek in het kader van een Alumnidag van Emoena Nederland.

Broeder Isaac

Emoena Nederland is een leiderschapsleergang aan de Vrije Universiteit van Amsterdam om professionals toe te rusten voor maatschappelijk vraagstukken in een context van levensbeschouwelijke diversiteit. Onderdeel en doel van Emoena is de ontmoeting met mensen van verschillende levensbeschouwelijke achtergronden. De alumni van Emoena Nederland werden gastvrij ontvangen door Broeder Isaac, mede-Emoena alumnus en lid van de kloostergemeenschap der Trappisten.

Tijdens de rondleiding van Broeder Isaac kwamen we in de eetzaal van het klooster van Abdij Koningshoeven een portret tegen dat daar aan de muur hangt en waarop naast een man, drie monniken en daaronder drie nonnen staan afgebeeld. Broeder Isaac vertelde het schokkende, voor mij onbekende verhaal, van de familie Löb tijdens de Tweede Wereldoorlog waarvan zeven kinderen op deze foto staan.

katholicisme

Ludwig Löb en Jenny Löb-Van Gelderen waren oorspronkelijk een Joods paar uit Bergen op Zoom dat al in 1906, bij hun trouwen, besloot tot het katholicisme over te gaan. Uit volle overtuiging, werd daarbij verteld. Het echtpaar Löb kreeg acht kinderen, waarvan zes – drie jongens en drie meisjes – besloten toe te treden tot een kloostergemeenschap. De drie jongens (George, Robert en Ernst) werden monnik in Abdij Koningshoeven en de drie meisjes (Theodora, Lina en Louise) traden toe tot het nabijgelegen nonnenklooster Koningsoord – beiden in Berkel-Enschot, in Noord-Brabant.

Aan dit zelfverkozen katholieke bestaan van de leden van de familie Löb, kwam op 2 augustus 1942 een abrupt einde toen de Duitsers samen met de Tilburgse politie een inval deden, eerst in het nonnenklooster Koningsoord en vervolgens bij Abdij Koningshoeven.

Aan deze inval waren brieven van de toenmalige aartsbisschop Jan de Jong voorafgegaan waarin hij de vervolging en deportaties van de Joden veroordeelde en de rassenleer van nazi-Duitsland afwees als in strijd met het geloof. Deze brieven werden in alle parochiekerken van Nederland gelezen en maakten de Duitse bezetter woedend. Ze wreekten zich, niet op De Jong, maar op de lagere regionen van de katholieke kerkhiërarchie. Op 2 augustus 1942 werden er over het hele land 213 tot het katholicisme bekeerde Joden opgepakt – want zoals bekend hield de raciale ideologie van de nazis geen rekening met bekeringen tot het Christendom of andere vormen van afstand doen van het Jodendom en was vooral het biologische gegeven van ‘vier Joodse grootouders’ bepalend voor wie Jood was of niet.

razzia

Bij de razzia van 2 augustus 1942 werden George, Robert, Ernst, Theodora en Lina Löb uit hun kloosters gehaald en naar Auschwitz gedeporteerd, waar ze allemaal kort erop zouden worden vermoord. Louise ontsprong de dans omdat ze ziek was. Ze zou de rest van de oorlog in de onderduik doorbrengen en in 1944 aan TBC overlijden. Ieder jaar op 2 augustus wordt de moord op de Joodse nonnen en monniken in Abdij Koningshoeven herdacht. 

coverfoto: de familie Löb, zes van hen traden in het klooster in. Zij namen de katholieke namen aan: Ignatius, Nivardus en Linus, de zusters: Hedwiges, Maria-Theresa en Veronica. Links op de foto Hans Löb, hij stierf in 1945 in Buchenwald. Alleen de jongste zus Paula overleefde de Shoah.