Toren van Big Tech

Noach

beeldmerk Parasja

De wereldwijde storing op sociale media, heeft de Toren van Babel dichterbij huis gebracht. Aan het einde van Parshat Noach wordt deze geschiedenis kort en bondig verteld. Door de eeuwen heen zijn er zoveel verklaringen hierover geschreven dat men een toren van papier zou kunnen bouwen. Sinds deze week kan er nog een ‘verdieping’ bij…    

De geschiedenis

De Parasja vertelt hoe na de zondvloed de mens zich weer ging vermenigvuldigen om de aarde te bewonen. Ze spraken allemaal één taal en begrepen elkaar goed. Ze besloten om in de vallei van Sjinear een toren te bouwen die tot in de hemel zou reiken. Dit zal hen gelijk maken aan G’d, tegelijkertijd zal het ‘een naam geven’ waardoor ze bij elkaar zouden blijven.

G’d greep in en versloeg hun hoogmoed door hun vermogen om elkaar te begrijpen teniet te doen en ze op te splitsen in zeventig volkeren, ieder met z’n eigen taal (vandaar de naam Babel wat ‘verwarring’ betekent). Het project van de Toren werd stopgezet en de volkeren migreerden in verschillende richtingen en vestigden zich in alle delen van de wereld.

Wat was er mis met hun plan? Wat riep zo’n drastische G’ddelijke ingreep op?

Homogene samenleving

Volgens de Netsiw (Rabbi Naftali Tswi Jehoeda Berlin, de 19e-eeuwse Rosj Jesjiwa van Wolozhin) waren de torenbouwers van Sjinar de eerste sociale ingenieurs – hun doel was om een utopische samenleving te creëren. Een wereld waarin iedereen zich als één gedroeg en op dezelfde wijze dacht. Om te voorkomen dat groepen mensen hun eigen culturen en unieke levenswijzen zouden ontwikkelen moest iedereen bij elkaar blijven en zich niet in eigen koloniën en steden vestigen. Ze wilden dat iedereen in één gecontroleerde omgeving zou leven waardoor de hele wereldbevolking homogeen zou blijven. De toren diende als een uitkijkpost waarvan alles in de gaten gehouden kon worden en eventuele afwijkende stromingen snel gedetecteerd werden. Hiermee, legt de Netsiw uit, zijn de eerste stappen gezet voor een alles overheersende tirannie. Niemand en niets zal de machthebbers in de weg kunnen staan. Door de verspreiding en verwarring is dat voorkomen.     

Likes verzamelen

De Lubavitcher Rebbe wijst naar een ander detail in de motivering van het bouwen van de toren. Een detail dat eveneens van groot belang is om te begrijpen waar het mis ging. Ze wilden voor zichzelf ‘een naam maken’. Wat houdt dat in? In de terminologie van vandaag zou je zeggen: ze wilde veel ‘likes’ vergaren. Ook dat lijkt onschuldig, maar in werkelijkheid is het destructief.

Als men erbij stil staat: dit speelt zich af kort na de totale verwoesting van de wereld, men moest herbouwen! Steden moesten worden gebouwd, scholen opgezet, trauma’s moesten worden verwerkt… Maar deze mensen werden gemotiveerd door ‘likes’. Niet door wat nodig is, maar door: ‘wat maakt mij populair’. Mocht iemand erkenning erg belangrijk vinden – doe dan iets waardevol, iets dat een doel dient. Waarom, oh waarom, een zinloze, onnodige toren bouwen?

Nu terug naar het instorten van WhatsApp, Facebook en Instagram. Moet ik het nog uitleggen? Misschien is het het beste om de bovengebrachte verklaringen opnieuw te lezen, maar in tegenwoordige tijd. Is er wellicht een app die het automatisch om kan zetten?    


Over Shmuel Katzman 19 Artikelen
Rabbijn Shmuel Katzman is geboren in Brooklyn, New York en groeide op in Crown Heights, waar hij ook zijn rabbinale opleiding volgde. In 1994 werd hij als sjaliach van de Lubavitcher Rebbe uitgezonden naar Nederland. Hij is rabbijn van de NIG Den Haag en coördinator van JLI, het Joods Lern Instituut, de Nederlandse tak van Chabad-organisatie The Rohr Jewish Learning Institute.

1 Comment

  1. Een mooi artikel. Ik denk vaak aan de Toren van Babel, als er weer een nieuwe technologische ‘verbetering’ wordt doorgevoegd waarvan ik denk dat het nergens goed voor is. Het verband met sommige social media lijkt me ook goed getroffen. Zeker de invloed van het ‘rondsturen van selfies’en verzamelen van likes. Goed van de rebbe om daar de aandacht op te vestigen.
    Freddy Lange

Laat een antwoord achter aan Alfred Lange Reactie annuleren

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*