Dit is een waar verhaal dat de lezer in verband kan brengen met de inauguratie van het Holocaust Namenmonument in Amsterdam, zondag 19 september 2021
Tijdens een officiële receptie bij een belangrijke Israëlische minister in Tel-Aviv kwam een elegante vrouw naar me toe. ‘Ik wil je even spreken. Je bent toch journalist?’
‘Ja’ zei ik enigszins verrast. ‘Kan je me vertellen hoe ik naar Yad Vashem kan, waar ligt het in Jeruzalem?’
‘Niet zo moeilijk,’ antwoordde ik. ‘Je neemt de weg naar Jeruzalem tot je op een kruising bij Jeruzalem komt. Je slaat rechtsaf de Herzl boulevard op. Als je een paar kilometer rijdt ligt aan je rechterhand Yad Vashem.’
Ik snapte niet dat de vrouw van een belangrijke Likud-minister niet wist hoe ze naar dit indrukwekkende monument in Jeruzalem moest komen.
Elissheva zag de verbazing op mijn gezicht. ‘Kom morgen naar mijn appartement. Ik kan het nu niet uitleggen. Ik moet de gasten van mijn man bezig houden. Kom je?’
Bij haar appartement aangekomen, liep ze me voor naar de eenvoudig ingerichte salon. ‘Ga zitten,’ ze zei.
‘Ik wil naar Yad Vashem gaan om mijn vinger te leggen op de naam van mijn zus Roos in het boek met de namen van de vermoorde Joden zodat ik er zeker van kan zijn dat ze dood is.’
‘Ik ben voor de oorlog in Warschau geboren. Roos na mij, mijn jonge zusje. In 1943 werden we gedeporteerd. Mijn ouders overleefden Auschwitz. Ik ook maar Roos niet. Ze stierf kort voor de bevrijding door de Russen.’
Elisheva zweeg een minuutje geloof ik. Ik herinner me dat ze het heel moeilijk vond haar verhaal te vertellen. Ze zuchtte…..
‘Roos is als een diboek (ziel van een ander) in mij gaan leven. Ze is me gaan domineren.’
‘Roos was de lieveling van mijn ouders. In alles blonk zij uit. Muziek, dansen, tekenen, rekenen en nog veel meer. Bovendien was ze heel mooi.’
‘Als ik een laag cijfer kreeg voor rekenen op school in Tel-Aviv waar we in 1946 gingen wonen, zei mijn moeder dat Roos daarin uitblonk. Zij was haar geniale dochter, haar oogappel en dat moest ik weten. Ik kreeg het gevoel dat ik door toedoen van mijn moeder mijn identiteit verloor en Roos in me kroop, zo zeer dat ze me ging domineren.’
‘Mijn ouders konden hun verdriet over het verlies van hun begaafde Roos in Auschwitz niet verwerken. ‘Ik werd de nieuwe Roos….mijn eigen naam Elisheva vervaagde’
‘Ik ben bij psychiaters geweest. Lange gesprekken maar ze hebben me niet kunnen helpen. Ik vond geen rust. Met mijn man heb ik er nooit over gesproken. Ik hield het voor me, ook voor mijn twee kinderen. Een vriendin vertelde me over haar bezoek aan Yad Vashem en over het zoeken van de naam van haar grootouders in de boeken der doden.’
‘Toen besloot ik naar Yad Vashem te gaan. Ik wil daar in naamlijsten van de slachtoffers de naam van Roos zoeken en mijn rechter wijsvinger op haar naam leggen zodat ik dan zeker ben dat ze dood is. Dat zal mijn bevrijding zijn.’
Ik denk dat ze inderdaad naar Yad Vashem is gegaan want ze heeft een belangrijke carrière gemaakt in het Weizmann instituut in Nes Ziona. Ik heb haar daarna niet meer gesproken.
cover: Nationaal Holocaust Namenmonument bij nacht – artist impression Studio Libeskind
Geef als eerste een reactie