Bloemhof en de muralisten

Ik ben nu bijna 3 weken in Curaçao en ben toe aan wat culturele uitjes. Vandaag bezocht ik de Bloemhof. De Bloemhof was ooit het atelier van May Henriquez – Alvarez Correa, een beroemde beeldhouwer, schrijver, vertaler, kunstenares en mecenas in Curacao. Zoals haar naam al doet vermoeden, was zij een telg uit een welvarende Sefardische familie. In 1935 trouwde zij met Max Henriquez en gingen zij wonen op landhuis Bloemhof, dat eigendom was van de familie van haar moeder. Zij studeerde o.a. kunst in Parijs bij Ossip Zadkine en was de intiatiefnemer van een levendige kunstscene op het eiland. Zij overleed in 1999 en is vereeuwigd op een muurschildering genaamd Hidden Hero, door Avantia Damberg.

In de Bloemhof worden regelmatig tentoonstellingen gehouden van lokale kunstenaars. Op dit moment is dat een tentoonstelling over de muralisten, de makers van muurschilderingen, die je in heel Willemstad aantreft. Nog nooit heb ik zoveel muurschilderingen per vierkante meter gezien. Het maakt de stad nog kleurrijker dan die al is. Het verhaal dat hier verteld wordt over de bekende gekleurde huizen is, dat er ooit een gouverneur over de stad regeerde die kleurenblind was en niet tegen al die witte gebouwen kon. Hij gaf opdracht alle huizen in mooie kleuren te laten verven. Een uitstekend idee voor ons eigen Mokum zou ik zeggen.

Deze engel, genaamd Urban Angel,  is een van de bekendste muurschilderingen van de stad, gemaakt door kunstenaar Garrick Marchena.

Hij noemt het een spontaan geschenk aan iedereen die durft te dromen. De muurschilderingen zijn vooral te vinden op verlaten terreinen en doodlopende straten, in achterbuurten en op onverwachte plekken. Het is natuurlijk, behalve een prachtig kunstwerk ook een politiek commentaar.

Er leeft bij de overwegend zwarte bevolking van Curaçao nog veel onderhuidse woede over de slavernij. Dit richt zich tegen de blanke bevolking, maar niet specifiek tegen de Joden, die toch een belangrijk aandeel hadden in de slavenhandel en het runnen van de West Indische Compagnie. In tegendeel, er schijnt hier geen antisemitisme te bestaan. Als ik er naar vraag, hoor ik steeds dat er veel respect is voor wat de Joden hebben bijgedragen aan de cultuur en economie van het eiland.

Ooit bestond de helft van de bevolking van Curaçao uit Joden, maar dat was eind achttiende eeuw. Hun bijdrage aan de Curaçaose economie was groot. Handel en scheepvaart waren de terreinen waarop Joden actief waren. Zij verlieten de plantages en trokken naar de stad. Landbouw was op dit droge, hete, onvruchtbare eiland sowieso een onbegonnen zaak.

Nu is de Joodse gemeenschap klein. Er zijn naar schatting ongeveer 300 Joden op het eiland. Er zijn twee synagoges en twee rabbijnen. Een hele aardige Chabad rabbijn in de orthodoxe sjoel Sha’arei Tzedek en een vrouwelijke Amerikaanse Rabina in de Snoa, de monumentale Sefardische synagoge, gebouwd in 1732. (Een interview met haar staat in de laatste Benjamin). Jonge mensen trekken weg om in het buitenland te gaan studeren. Families krijgen minder kinderen dan voorheen. Van de ooit roemrijke Sefardische geschiedenis getuigt nu alleen nog de imposante Snoa ( een mini kopie van onze Snoge) en villa’s zoals Bloemhof, waar ooit welvarende Sefardische families (met hun huis-slaven) woonden.